This post is also available in: Tiếng Việt (Vietnamese)
Mình thường xuyên nhận được các yêu cầu nhờ hỗ trợ xử lý các trường hợp mất dữ liệu trên SSD hiện nay. Nguyên nhân dẫn đến mất dữ liệu trên SSD thì vô số: Xóa nhầm, lỗi Firmware, lỗi Controller, Bad Block v.v… Trong bài này, mình sẽ tập trung về nguyên nhân chủ quan: xóa, format, cài lại hệ điều hành v.v… dẫn đến mất dữ liệu.
Hầu hết những người gọi cho mình để đề nghị hỗ trợ cứu dữ liệu khi xóa nhầm như trên, mình đều nhắc mọi người một câu (trăm người như một): Anh, chị tắt giúp em máy tính, tháo SSD hoặc tháo pin, dây sạc ra khỏi máy (nếu SSD không thể tháo). Vì sao lại phải thế? Mình đã nhiều lần giải thích sơ bộ nhưng đây sẽ là lần giải thích chi tiết cho các bạn biết về lý do cũng như quy trình xử lý cứu dữ liệu trên SSD của mình.
Vì sao cần phải ngắt nguồn điện cấp cho SSD?
Như các bạn đã biết, hầu hết SSD hiện nay đều hỗ trợ TRIM một tính năng giúp cho SSD tăng tốc độ đọc, ghi dữ liệu và cũng giúp phần đáng kể tăng tuổi thọ của SSD.
Ta có thể nhìn qua hình trên để hiểu cách thức mà TRIM hoạt động.
Tính năng này sẽ giúp các block nand sẽ ít bị ghi hơn, tốc độ đọc dữ liệu, ghi dữ liệu cũng nhanh hơn rất nhiều nhưng: dữ liệu đã xóa sẽ không thể cứu được khi TRIM hoạt động.
Lệnh TRIM bắt đầu hoạt động ngay khi lệnh xóa dữ liệu, format dữ liệu được thực thi. TRIM sẽ tiến hành sắp xếp lại các block một cách tuần tự, im lặng và không ồn ào. Ta vẫn làm việc bình thường mà không nhận ra, dữ liệu trên các block của SSD đang được sắp xếp lại. Do vậy, dữ liệu bị xóa sẽ lần lượt “bị xóa” một cách thật sự khi TRIM hoạt động.
TRIM có thể bị ngăn lại bằng cách đơn giản: ngắt nguồn điện đến SSD.
Nhiều bạn, do chưa hiểu bản chất nên vẫn cố gắng chạy các công cụ cứu dữ liệu, điều này càng làm cho dữ liệu của bạn mất vĩnh viễn nhanh hơn, triệt để hơn. Thậm chí có một số bạn còn hoài nghi khi mình đề nghị ngắt nguồn vì nghĩ rằng, các bạn ấy vừa xóa thì chạy phần mềm là cứu lại được, chỉ cần tìm được phần mềm xịn trên mạng là xong.
Việc ngắt nguồn điện cho SSD vô cùng quan trọng trong việc ngăn TRIM hoạt động cũng như phục vụ cho công việc cứu dữ liệu khi bị xóa nhầm trên SSD và việc này cần phải làm càng sớm càng tốt kể từ khi dữ liệu bị xóa.
Đến đây, nhiều bạn cũng hỏi, ngắt điện đến SSD để ngăn TRIM hoạt động? Thế thì cứu dữ liệu làm sao khi SSD không được bật?
Chúng tôi có câu trả lời cho bạn: “Factory Access Mode” (FAM) của SSD sẽ giúp việc tạo file ảnh toàn bộ SSD mà không kích hoạt TRIM.
Để có thể truy cập vào SSD thông qua FAM không phải là việc mà một người dùng thông thường có thể thực hiện bằng cách google, bằng youtube hay bằng các công cụ tải miễn phí trên mạng. Việc này cần kiến thức và các công cụ chuyên dụng.
Đây là công cụ quan trọng để có thể giúp mình truy cập vào SSD thông qua FAM.
Bằng cách sử dụng PC-3000 Express System và PC3000 SSD cài đặt trên hệ thống, kết hợp với công cụ chuyên dụng “nhíp kỹ thuật” ở trên. Ta có thể truy cập vào SSD thông qua FAM.
Khi đã truy cập được vào SSD thông qua FAM, bằng kỹ thuật cũng như các công cụ khác nhau, mình sẽ tiến hành:
+ Đọc firmware, SA;
+ Xây dựng lại các bảng dịch nếu có thể;
+ Upload microcode vào RAM;
+ Upload các bảng dịch và các dữ liệu khác của hệ thống;
+ Khởi động controller bằng code đã upload;
+ Sử dụng FAM để truy cập và tạo file ảnh của SSD.
Đến đây, quá trình cứu dữ liệu cơ bản đã hoàn thành nếu không có yếu tố bất ngờ nào khác.
Chi phí khôi phục dữ liệu là bao nhiêu?
Chi phí phục hồi dữ liệu phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có thể kể đến dung lượng, tình trạng của ổ, mức độ phức tạp của từng trường hợp.
Các bạn có thể tham khảo báo giá tại đây: https://htigroup.vn/bang-gia-phuc-hoi-du-lieu-ssd-hdd-the-nho-usb-vps/
Tác giả: Tạ Thanh
Xem thêm: Phục hồi dữ liệu ổ cứng trên HDD
Nếu các bạn gặp các vấn đề về khôi khục dữ liệu, cứu lại dữ liệu cần sự hỗ trợ, các bạn có thể liên hệ:
TRUNG TÂM PHỤC HỒI DỮ LIỆU – TẠ THANH DATA
Địa chỉ: Tầng 15 – VP2, Tòa nhà Sun Square, số 21 Lê Đức Thọ, phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội
Hotline liên hệ: 0928.765.688 / 090.625.0886
Để trao đổi kinh nghiệm, hỏi thêm một số vấn đề về phục hồi dữ liệu, bạn có thể vào fanpage: https://www.facebook.com/tathanh.data/